Afazi Nedir?
Afazi Nedir?
Afazi, beynin sol yarım küresinde sözel ve yazılı iletişimden sorumlu bölümlerin hasar görmesi sebebiyle oluşan bir bozukluktur. Afazi bozukluğu kimi zaman sadece sözlü veya yazılı iletişimi olumsuz yönde etkilerken kimi zaman da her ikisini birden etkileyebilir.
İnsan beyni, konuşma ve işittiklerini anlamlandırma görevini beynin sol kısmında bulunan merkez ile yerine getirir. Afazi; kafa bölgesinde yaşanan darbeye bağlı travmalar, beyin damar hastalıkları, felç, beyin kanamaları, beyinde oluşan tümörler ve beyni etkileyen enfeksiyon hastalıkları sonucunda oluşur. İnme, felç veya kafa travması afazinin genellikle birincil sebebidir.
Beynin sol kısmında meydana gelen kayıp ve deformasyonlar, sadece dil bozukluğu yaratmakla kalmayıp; kişinin kendisini ifade etme, okuma, yazma, konuşma, konuşulanı anlama, tekrarlama ve adlandırma gibi yeteneklerin tamamı ya da bir kısmının kaybına neden olabilir.
Afazi Tipleri Nelerdir?
Afazi hafif ya da şiddetli şekilde kendini gösterebilir. Hafif afazi görülen hastalarda kişiler, çevreleriyle iletişim kurup, sohbet edebilse de karmaşık ve uzun süren konuları içeren konuşmalarda zorluk çekebilir.
Afazinin etkilerini şiddetli yaşayan hastalar ise iletişim yeteneklerini büyük ölçüde kaybederler. Her türlü iletişim kurmada ve kendilerini anlatmada büyük sorunlar yaşarlar. Afazi farklı tiplere sahiptir. Her türde farklı belirtiler görülür.
Tutuk Afazi
Bu tip afazi görülen hastalar, genellikle ne demek istediğini bilirler fakat fikirlerini söyleme ve diğer insanlarla iletişim kurma konusunda güçlük yaşarlar. Akıllarındaki bir türü kelimelerle akıcı şekilde ifade edemezler. Bu tutukluk gerek sözlü gerekse de yazılı iletişimde görüldüğü için, hayat kalitesini düşüren bir durumdur.
Akıcı Afazi
Akıcı Afaziye sahip kişiler işitme, okuma ve konuşmada sorun yaşamazlar ancak kelimelerin mecazi anlamlarını kullanamazlar her kelimeyi ilk anlamıyla bilrler v eöyle kullanırlar. Konuşma esnasında yanlış anlama ve anlaşılma durumu sıklıkla karşılaşılır.
Anomik Afazi
Anomik Afazi, türünde hastalar rahatlıkla kullanabildikleri konuşma yeteneğine rağmen anlamlandırma sürecinde problem yaşarlar. Algılama problemi olmasa da nesneleri isimlendirme de sıkıntı yaşayabilirler.
Global Afazi
Global Afazi, Afazide en ağır afazi tipidir. Çoğunlukla hastalar inme yaşadıktan sonra sonra ortaya çıkar. Bu türün görüldüğü hastalar temel iletişim yeteneklerinin yanında okuma ve yazma yeteneklerini de kaybederler.
Progresif Afazi
Progresif Afazi, nadiren görülmekle birlikte uzun bir sürece sahiptir. Progresif Afazide hastalar iletişim yeteneklerini yavaş yavaş kaybederler. Süreç ilerledikçe el kol hareketlerini daha fazla kullanmaya başlarlar. Afazi Nasıl Teşhis Edilir?
Afazi Nasıl Tespit Edilir?
Afazinin ana sebeplerinden biri beyin travması olduğu için travmalardan sonra doktor kontrolleri yapılmalıdır. Hastalığı teşhisi ve hasarlı bölgeyi saptanması için MRI ve bilgisayarlı tomografi taramaları yapılır.
Hastalığın türü ve derecesini saptamak tomografiden sonra hastalar konuşma ve dil terapistine yönlendirilir. Hastaların verilen komutları aklında tutabilme, yöneltilen soruları cevaplama, nesnelerin isimlendirilmesi, iletişimi sürdürme, konuşulanı anlama ve düzgün, anlamlı cümle kurma yetenekleri test edilir.
Afazi Nasıl Tedavi Edilir?
Afazi teşhis edildikten sonra hastalığın tipine ve durumuna bağlı olarak doktorlar hasta için en uygun tedavi planını hazırlar.
Felç ve travmaya bağlı olarak görülen afazide, hasarlı bölgenin etkilenme şiddetine ve hastanın yaşına bağlı olarak kısmi veya tam düzelme görülebilir. Bu tip afazilerin tedavisinde konuşma ve dil terapistlerinden yardım alınır. Meşakkat isteyen bir süreçtir. Kademeli olarak ilerler ve birçok insan önemli bir ilerleme kaydetse de çok az insan tam olarak afaziden önceki durumlarına geri dönebilir. Kafa travmasından sonra derhal tedaviye başlanırsa daha etkili olur.
Afazi tedavisinde hastaların günlük yaşamlarını bağımsız idame ettirmelerine yönelik terapiler uygulanır. Bu süreçte hastaya alternatif iletişim kurmanın yöntemleri gösterilir. Afazi alanında uzmanlaşmış konuşma ve dil terapistleri, ilk olarak hastayı değerlendirerek tedavinin gerektirdiği ihtiyaçları belirler. Hastaya özel kişiselleştirilmiş bir program hazırlanır.
Benzer Yazılar
Beyni sağlıklı ve genç tutabilmenin çeşitli yolları vardır. Peki, bu konuda neler yapabiliriz?
Uykuyu bilimsel açıdan tanımlamak çok zor. 1950’lere kadar birçok insan uykunun günlük hayatımızın eylemsiz bir parçası olduğunu zannederdi. Ama şimdi uyku sırasında beynimizin çok etkin olduğunu biliyoruz. Dahası uykunun beden ve ruh sağlığımızı etkiledi
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Nöroloji bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Hakan Çavuş, Alzheimer ile ilgili soruları yanıtladı.
ALS, çizgili kaslarda ilerleyici erime ile kendini gösterir. ALS belirtileri sıklıkla; kol, omuz, bacak ve dilde seğirmeler, kas krampları, çizgili kaslarda kasılma, sarhoşvari konuşma-genizden konuşma, çiğneme yutma güçlüğü şeklinde kendini gösteriyor.
Genellikle gece, bacaklarda ortaya çıkan, tam olarak tarif edilemeyen ve uykuya dalmaya engel olan, garip duyu hissi huzursuz bacak sendromu olarak tanımlanır
Kas kaybı ve zayıflığa neden olan, ender rastlanan bir hastalıktır. Vücuttaki pek çok kası tutar ve hareket kabiliyetine etki eder. Bu nedenle görüldüğü kişilerin yaşam kalitesini ciddi derecede düşürür.
Yüz mimik kaslarının beyinden gelen uyaran fasiyal sinir lifinin birçok nedenden dolayı hasar görmesi ile yüzde oluşan hareket kaybına yüz felci denilmektedir.
