Gıda İntoleransı Nedir?
Gıda intoleransları yaygındır ve bazen besin alerjileri ile karıştırılabilir. Ancak iki durum birbirinden farklı şeylerdir. Besin alerjisinde, belirli bir gıdaya karşı bağışıklık tepkisi vardır. Gıda intoleransları sindirim sistemini içerir. Gıda intoleransı olan kişiler, bazı gıdaları sindirmekte zorlanırlar.
İrritabl bağırsak sendromu (IBS) olan kişilerde gıda intoleransları daha yaygındır ve IBS olan çoğu kişide gıda intoleransı vardır.
Gıda İntoleransının Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler çeşitlidir ve genellikle sindirim sistemini içerir. Tüketilen miktar, belirtilerin şiddetini belirler. Gıda intoleransının belirtilerinin ortaya çıkması, gıdayı aldıktan birkaç sonra olabilir ve belirtiler birkaç saat ya da gün sürebilir. Tipik belirtiler şunları içerir:
- Şişkinlik
- Aşırı gaz
- Karın ağrısı
- İshal
- Migren
- Baş ağrısı
- Burun akıntısı
- Halsizlik
Gıda İntoleransının Nedenleri ve Çeşitleri Nedir?
Vücut belirli bir besini sindiremediği zaman gıda intoleransı ortaya çıkar. Bu bozulma, sindirim enzimlerinin eksikliğinden veya belirli kimyasallara karşı hassasiyetten kaynaklanabilir. Gıda intoleransı ile yaygın olarak ilişkilendirilen gıdalar şunları içerir:
- Süt
- Gluten
- Gıda boyaları ve koruyucular
- Sülfitler
- Kafein ve fruktoz gibi diğer bileşikler
Laktoz İntoleransı Nedir?
Vücut, yiyecekleri parçalamak için sindirim enzimlerini kullanır. Bir kişi belirli enzimlerden yoksunsa, belirli yiyecekleri daha az sindirebilir. Laktoz, sütte bulunan bir şekerdir. Laktoz intoleransı olan kişilerde, laktozu vücudun bağırsaklardan kolayca emebileceği daha küçük moleküllere parçalayan bir enzim olan yeterli laktoz yoktur. Laktoz sindirim sisteminde kalırsa spazmlara, karın ağrısına, şişkinliğe, ishale ve gaza neden olabilir.
Fruktoz İntoleransı Nedir?
Fruktoz intoleransı nadirdir ancak enzim eksikliğinden kaynaklanır. Bu gibi durumlar da kalıtsal fruktoz intoleransı olarak bilinir. Früktoz, balda, bazı sebze ve meyvelerde bulunan bir şekerdir. Fruktoz hassasiyeti, gaza, şişkinliğe, kramplara ve ishale neden olabilir.
Gluten Hassasiyeti Nedir?
Gluten buğday, arpa ve çavdar gibi bazı tahıllarda bulunan bir proteindir. Gluten intoleransı yaygındır ve bu duruma sahip olan kişiler genellikle şişkinlik, ağrı ve mide bulantısı gibi rahatsızlık yaşar. Gluten intoleransı ayrıca aşağıdakiler gibi sindirimle ilgili olmayan belirtilerle de ilişkilidir:
- Bilinç kararması
- Baş ağrısı
- Eklem ağrısı
- Tükenmişlik
- Depresyon
- Endişe
- Genel bir refah eksikliği
Gluten intoleransı, glutene karşı bir otoimmün sistem yanıtı olan çölyak hastalığından ve buğdaya karşı alerjik bir yanıt olan buğday alerjisinden farklıdır. Bununla birlikte, bu durumların belirtileri benzer olabilir. Gluten intoleransı, çölyaksız gluten duyarlılığı olarak da bilinir.
Salisilat İntoleransı Nedir?
Salisilatlar, pek çok gıdada bulunan bileşiklerdir; meyveler, sebzeler, otlar ve baharatlar gibi. Aynı zamanda, sakız, şekerler, diş macunu da olmak üzere yapay tatlandırıcılarda ve koruyucularda da yaygın olarak bulunur. Çoğu insan diyetlerinde orta düzeyde salisilatları tolere edebilir, ancak bazı insanların toleransı azalmıştır. Belirtiler şunları içerebilir:
- Kızarıklıklar
- Karın ağrısı
- İshal
- Tükenmişlik
- Burun akıntısı
- Hırıltı
Kafein İntoleransı Nedir?
Kafein, çok sayıda içecekte bulunan acı bir kimyasaldır. Örneğin kafein, kahve, soda, çay ve enerji içeceklerinde bulunur. Bir uyarıcıdır, yani tüketildiğinde yorgunluğu azaltır ve uyanıklığı artırır. Herhangi bir yan etki olmaksızın çoğu yetişkin günlük 400 mg’a kadar kafesini sorunsuz tüketebilir. Bu miktar da yaklaşık 4 fincan kahveye denk gelir. Bununla birlikte, bazı insanlar kafeine karşı daha hassastır ve az miktarda tükettikten sonra bile reaksiyonlar yaşarlar. Kafeine karşı bu aşırı duyarlılık, genetiğe ve kafeini metabolize etme ve salgılama yeteneğinin azalmasına bağlanmıştır.
Sülfit İntoleransı Nedir?
Sülfitler, öncelikle gıdalarda, içeceklerde ve bazı ilaçlarda koruyucu olarak kullanılan kimyasallardır. Üzüm ve eskitilmiş peynir gibi bazı gıdalarda da doğal olarak bulunabilirler.
Esmerleşmeyi geciktirmek için kuru meyve gibi gıdalara ve bakterilerin neden olduğu bozulmayı önlemek için şaraplara sülfit eklenir. Çoğu insan yiyecek ve içeceklerde bulunan sülfitleri tolere edebilir, ancak bazı insanlar bu kimyasallara karşı hassastır. Astımlı kişilerde sülfit duyarlılığı daha yaygındır ancak astımı olmayan kişiler de sülfitlere karşı duyarlı olabilir.
Sülfitler, sülfit duyarlılığı olan astımlı hastalarda hava yolu daralmasına bile neden olabilir ve ciddi vakalarda yaşamı tehdit eden reaksiyonlara yol açabilir.
Çeşitli gıdalara karşı hassasiyet gelişebilir. Bu hassasiyetler alerji ile karıştırılabilir. Ancak alerjiler bağışıklık sisteminin bir tepkisiyken gıda intoleransları sindirim sistemi ile alakalıdır ve besin alerjisi gibi şiddetli belirtilere neden olmaz. Gıda intoleransında, kişinin yediği gıda miktarı, belirtilerin şiddeti ile ilişkilidir. Ancak gıda alerjilerinde çok az miktarda alerjen besin bile son derece ciddi bir reaksiyonu tetikleyebilir. Bir gıda intoleransının belirtilerinden kaçınmanın en iyi yolu, hassasiyete neden olan gıdadan kaçınmaktır.
Benzer Yazılar
Şeftalinin tüyleri, kiraza dokunamama, kavun tüketmeyle beraber gelen kaşıntı hissi… Bütün bunların nedeni besinlere karşı duyduğunuz hassasiyet dolayısıyla gelişen alerji olabilir. Ağız alerjisi dediğimiz ve halk arasında sık görünen bu alerji, birçok önemli sağlık sorununa yol açabiliyor.
Delta Mutasyonu ve Delta Plus Mutasyonu Nedir? Hangi Aşı Daha Etkili?
Düzenli bir şekilde bakımı yapılmayan ve temizlenmeyen klimalar; gribal hastalıklardan, yüz felcine kadar pek çok hastalığın habercisi olabiliyor. Hemen hemen artık her evde ve tüm iş yerlerinde olan klimaların kullanımında nelere dikkat edilmesi gerektiğini bu yazıda ele aldık.
İlaç alerjisi, bağışıklık sisteminizin bir ilaca verdiği anormal tepkilerdir. Reçetesiz satılan, reçeteli veya bitkisel olan herhangi bir ilaç, eğer ilaçlara karşı alerjimiz var ise tepkimeye neden olacaktır. Bununla birlikte, bazı ilaçlarda ilaç alerjisi daha olasıdır.
Besin alerjisini yönetmek zaten bir stres konusuyken, COVID 19 hastalığı bunu daha da artırmaktadır.
Astım ve alerjik hastalıklar çok sayıda kişiyi etkilemektedir. Her geçen gün bu durumlardan etkilenen kişi sayısında artış yaşanmaktadır. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Alerjisi ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, açıkladı.